به گزارش لیدی شال، صدور۶۳ هزار برگه مالیاتی برای خانه های خالی و ۴۵هزار برگه برای املاک لوکس، شناسایی ۵۵۰کاربر شبکه های اجتماعی بادرآمدهای نجومی و... نشان می دهددولت سیزدهم درحرکت به سمت عدالت مالیاتی مصمم است.
به گزارش لیدی شال به نقل از وزارت اقتصاد، دولت ها در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، سهم مهمی از درآمد خود را از طریق مالیات به دست می آورند. البته استفاده از میزان مطلق درآمدهای مالیاتی به منظور مقایسه نظام مالیاتی کشورها و میزان درآمدهای مالیاتی آنها منطقی نیست؛ چون که اقتصاد کشورها متفاوت می باشد و از همین رو میزان وصول درآمدهای مالیاتی آنها هم متفاوت می باشد. از این رو برای مقایسه کشورها از منظر مالیاتی باید از شاخص مالیات به تولید ناخالص داخلی استفاده نمود. بررسی نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشورهای مختلف نشان داده است که با طیف وسیعی از کشورها که دارای شاخص مالیاتی متفاوتی هستند، مواجه هستیم. در یک سر طیف، کشورهایی با نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی بسیار بالا یعنی حدود ۵۰ درصد و در طرف دیگر کشورهایی که این نسبت برای آنها کمتر از ۳ درصد است و البته بالاترین شاخص مالیات به تولید ناخالص داخلی متعلق به کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. بر اساس گزارش بانک جهانی، درآمدهای مالیاتی بالاتر از ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) یک عنصر کلیدی برای رشد اقتصادی و در نهایت کاهش فقر است. این سطح از مالیات تضمین می کند که کشورها پول لازم برای سرمایه گذاری برای آینده و دستیابی به رشد اقتصادی پایدار را در اختیار دارند. کشورهای توسعه یافته عموماً درآمد مالیاتی به مراتب بالاتری دارند. برای مثال در سال ۲۰۲۱، میانگین درآمد مالیاتی نسبت به تولید ناخالص داخلی در میان اعضای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ۳۴.۱ درصد بود. سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی ایران تنها حدود ۶ درصد لازم به یادآوری است که بر اساس قانون برنامه توسعه پنجم و ششم باید کل بودجه های جاری دولت از مالیات تأمین می شد، الان درآمد نفت و گاز در بودجه ۱۴۰۲ حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان و درآمد مالیاتی ۷۵۰ هزار میلیارد تومان است. سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی حدود ۶ درصد است که البته با احتساب عوارض شهرداری ها، گمرک و تأمین اجتماعی این سهم به ۱۵ درصد می رسد. یکی از مسائلی که مردم در مالیات در نظر می گیرند، عدالت در پرداخت مالیات است که می گویند مالیات کارگر و کارفرما قبل از دسترسی به حقوق ماهانه اش دریافت می شود، در صورتی که برخی فعالان اقتصادی با داشتن گردش مالی بالا، فرار مالیاتی دارند یا مالیات اندکی می پردازند. افزودن پایه های مالیاتی جدید در چند سال اخیر در سال های اخیر و در دولت قبل و دولت کنونی پایه های مالیاتی دیگری به پایه های مالیاتی قبلی اضافه شده و در مجموع حالا ۳۷ نوع مالیات مختلف در قالب دو منبع اصلی مالیاتی شامل «مالیات های مستقیم» و «مالیات بر کالاها و خدمات» وجود دارد. منبع مالیات های مستقیم هم ۳ زیرمجموعه کلی شامل «مالیات بر ثروت»، «مالیات بر درآمدها» و «مالیات اشخاص حقوقی» است. مالیات اشخاص حقوقی شامل «مالیات علی الحساب اشخاص حقوقی دولتی»، «مالیات عملکرد شرکتهای دولتی»، «مالیات بنگاه های اقتصادی نهادها و بنیادهای انقلاب اسلامی»، «مالیات اشخاص حقوقی غیردولتی»، «مالیات شرکت ها و مؤسسات وابسته به آستان قدس رضوی»، «مالیات مبحث ماده ۷۸ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت» و «درآمد حاصل از تسویه بدهی های مالیاتی بانک های ادغامی در بانک سپه و شرکت منحله تعاونی اعتباری ثامن» می شود. درآمد ۱۹.۳ هزار میلیارد تومانی دولت سال گذشته از مالیات بر ثروت یکی از مالیات های مهمی که در کشورهای توسعه یافته بسیار به آن توجه می شود، مالیات بر ثروت است. درآمد دولت از مالیات بر ثروت در اسفند ماه سال گذشته، ۲ هزار و ۵۹۵ میلیارد تومان و در کل سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۹ هزار و ۲۹۴ میلیارد تومان بوده است؛ این بخش شامل «مالیات بر ارث»، «مالیات های اتفاقی»، «مالیات نقل و انتقال سرقفلی»، «مالیات نقل و انتقال سهام»، «مالیات نقل و انتقالات املاک»، «حق تمبر و اوراق بهادار»، «مالیات بر واحدهای مسکونی گرانقیمت»، «مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین» و «درآمد حاصل از مالیات بر واحدهای مسکونی خالی از سکنه» می شود. مالیات های مستقیم هم شامل مالیات بر فروش فرآورده های نفتی، دو درصد مالیات سایر کالاها، عوارض خروج مسافر از کشور، مالیات بر فروش سیگار، مالیات بر نقل و انتقالات اتومبیل، مالیات شماره گذاری خودرو، مالیات بر ارزش افزوده، درآمد حاصل از یک درصد نرخ مالیات بر ارزش افزوده، درآمد ۰.۲۷ درصد از سه درصد مالیات بر ارزش افزوده شهرداری ها مبحث بند (ط) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۳۹۶، درآمد حاصل از رسیدگی قطعی پرونده های مودیان مالیات بر ارزش افزوده مبحث بند ب تبصره ۶ لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، درآمد حاصل از عوارض دریافتی از شرکتهای فناور مستقر در پارک علم و فناوری مبحث لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ و مالیات مبحث درآمد حاصل از صادرات مواد خام و محصولات معدنی می شود. البته همچنان در حوزه هایی مانند خانه های خالی، درآمدهای مالیاتی مبلغی بسیار ناچیزی است و در سه ماهه ابتدایی سالجاری هم کمتر از ۱.۵ میلیارد تومان بوده است. بر اساس آمارهای انتشار یافته از طرف سازمان مالیاتی در سه ماهه اول سالجاری در مجموع ۱۳۷ هزار و ۱۸۸ میلیون تومان مالیات وصول شده اما دراین میان تنها ۱.۵ میلیارد تومان از خانه های خالی و ۱۵۰ میلیارد تومان از صادرکنندگان مواد خام وصول شده است. با توجه به آمارهای موجود، مجموع مالیات های مستقیم وصولی در فصل بهار به ۸۰ هزار و ۶۲۶ میلیارد تومان رسیده است. در بخش مالیات های مستقیم، در سه ماه نخست سالجاری، مالیات اشخاص حقوقی ۴۵ هزار و ۶۴۲ میلیارد تومان، مالیات بر درآمد ۲۷ هزار و ۱۹۳ میلیارد تومان بوده و در بخش مالیات بر ثروت ۷ هزار و ۷۹۱ میلیارد تومان مالیات وصول شده است. دراین میان همچنان مالیات خانه های گرانقیمت و خانه های خالی ارقام وصولی بسیار پایینی دارد. بر این اساس از خانه های خالی تنها یک میلیارد و ۴۸۹ میلیون تومان و مالیات از خانه های گرانقیمت تنها ۵ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومان را شامل می شود. حدود ۵۰۰ میلیارد تومان، مالیات تشخیصی اینفلوئنسرها البته دولت برای سلبریتی ها و تأثیرگذاران شبکه های اجتماعی هم برنامه دارد. در همین زمینه سخنگوی سازمان مالیاتی با اشاره به اینکه برخی از مالیات های تشخیصی اینفلوئنسرها در ارتباط با پیش از شناسایی درآمدهای این افراد بوده و سازمان در حال صدور برگه متمم است، اظهار داشت: پیش بینی می نماییم که مالیات تشخیصی این افراد حدود ۵۰۰ میلیارد تومان و بیشتر خواهد بود. مهدی موحدی در مورد رقم بسیار پایین مالیات تشخیصی برای اینفلوئنسرها (۱۷ میلیارد تومان برای ۲.۳ هزار میلیارد تومان درآمد) بیان کرده است: ۱۷ میلیارد تومان برگ تشخیص مالیاتی که به آن اشاره شده بود، برگه هایی بوده است که پیش از رسیدن اطلاعات کامل بوده است. وی با اشاره به اینکه هم اکنون اطلاعات کامل تر را دریافت کردیم، خاطرنشان کرده است: بدین سان اطلاعات فروش و حساب ها را هم کاملا ارزیابی کردیم. در نتیجه به واسطه این اطلاعات جدید در حال صدور برگه متمم هستیم. در حال جمع بندی اطلاعات هستیم و آن ۱۷ میلیارد تومان لزوماً مالیات ناظر بر ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان مالیات نیست و فقط برای برخی افراد است. سرپرست مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی ادامه داده است: پیش بینی می نماییم که درآمدی خیلی بیشتر از این مقدار یعنی به صورت مثال حدود ۵۰۰ میلیارد تومان و بیشتر مالیات تشخیصی است که امکان وصول آن از سلبریتی ها وجود دارد. ضریب مالیاتی اینفلوئنسرها؛ ۴۵ درصد از سود فعالیت موحدی در مورد ضریب مالیاتی اینفلوئنسرها هم توضیح داده است: به این دلیل که درآمد این افراد به عنوان درآمد تبلیغاتی در نظر گرفته می شود، از این رو پس از کسر هزینه ها و به منظور تعیین درآمد، حدود ۴۵ درصد نسبت سود فعالیت منظور خواهد شد. او همچنین در مورد هزینه های قابل قبول این دسته از مودیان گفته است: به صورت مثال فردی که یک کلیپ تبلیغاتی درست کرده است و به سبب آن درآمدی داشته می تواند هزینه های در ارتباط با ساخت آن مانند هزینه تهیه موشن و … را با مدارک و مستندات عرضه کند، امکان کسر آن وجود دارد. نگرانی برخی رسانه ها از دریافت مالیات از سلبریتی ها و اینفلوئنسرها! به هر حال افزایش درآمدهای مالیاتی آن هم با اهرم اصلی شناسایی فراریان مالیاتی بویژه فراریان مالیاتی بزرگ و افزایش شفافیت مالیاتی، هیچ ارتباطی با افزایش فشار مالیاتی بر مردم ندارد و اینکه برخی رسانه ها دریافت مالیات از سلبریتی ها و اینفلوئنسرها را با عنوان فشار مالیاتی بر مردم تفسیر می کنند، بهتر است پاسخ دهند که دریافت مالیات از اینفلوئنسرهایی که ماهانه درآمدهای چند صد میلیونی و گاه میلیارد تومانی از شبکه های اجتماعی دارند، چه فشار مالیاتی بر مردم وارد می نماید که مرتباً از دریافت مالیات از این قشر ابراز نگرانی می کنند؟ اساس مالیات بر درآمد همچنان که سازمان امور مالیاتی بارها اعلام نموده، رصد تراکنش های کارت های شبکه بانکی در ارتباط با یک کد ملی واحد در ماه و شناسایی به عنوان درآمد است؛ از این رو فرق اینفلوئنسرها و سلبریتی ها با بقیه شاغلان چیست که برخی نگران دریافت مالیات از آنها شده اند؟ شناسایی ۱۲۳ اینفلوئنسر و بلاگر با گردش مالی ۲، ۳۰۰ میلیارد تومان سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور از شناسایی ۱۲۳ اینفلوئنسر و بلاگر با گردش مالی ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اطلاع داده و عنوان کرده بود که سازمان مالیاتی در حال رسیدگی به پرونده حساب اینفلوئنسرهاست. این مالیات در ارتباط با سال ۱۴۰۰ است و برای عملکرد سال ۱۴۰۱ اطلاعات به تازگی گرفته شده، اما هنوز بررسی نشده است. اخذ مالیات از بلاگرها یک امر متداول در دنیاست، حتی در کشورهای همسایه در همین حال بر اساس حکمی از قانون بودجه ۱۴۰۰ سازمان امور مالیاتی موظف شد کاربران رسانه های فضای مجازی کاربرمحور را که دارای بیشتر از ۵۰۰ هزار دنبال کننده و درآمد تبلیغاتی هستند، شناسایی کند. دراین زمینه ۵۵۰ اینفلوئنسر شناسایی شده اند که حجم قابل توجهی درآمد به حساب این افراد واریز می شده است. دریافت مالیات از بلاگرها البته یک امر متداول در دنیاست؛ در همسایگی نزدیک ما در کشور ترکیه، از شروع سال ۲۰۱۹ میلادی با هدف دریافت مالیات از درآمد حاصل از تبلیغات اینفلوئنسرها، یوتیوبرها و بلاگرها، دستورالعملی با مبحث کسب مالیات از خدمات تبلیغات برخط اینترنتی تصویب گردید. حتی کشورهای حوزه خلیج فارس که از درآمدهای نفتی برخوردار می باشند هم از قافله دریافت مالیات از درآمدهای فضای مجازی عقب نمانده اند و در عربستان و امارات متحده عربی هم از بلاگر، اینفلوئنسر و کانال دارها مالیات گرفته می شود. بدین سان همچنان مجریان قانون اصرار دارند که روند مالیاتی کشور را تغییر دهند اما باید دید که آیا مقاومت سلبریتی ها، صاحبان خانه های خالی، دارندگان خانه های لوکس و خودروهای گران ادامه پیدا می کند یا شرایط در این حوزه تغییر خواهد نمود. مالیات بر سوداگری؛ دغدغه جدید برخی رسانه های نگران از دریافت مالیات از اینفلوئنسرها و سلبریتی ها به نظر می رسد، مبحث دریافت مالیات از اینفلوئنسرها به همراه مبحث مالیات بر سوداگری به دغدغه اصلی و نگرانی برخی تبدیل گشته و دائماً در رسانه های خود دریافت این مالیات ها را به فشار بر مردم تفسیر می کنند در صورتی که این کار مصداق عدالت مالیاتی است. همچنان که وزیر اقتصاد اشاره نمود «هزینه زندگی بخش عمده ای از مردم ما گروگان چند صد نفری است که تحت عنوان سفته بازان حرفه ای، نوسانگیران و دلالان بازارهای مالی با اسامی مختلف فعالیت می کنند که نقدینگی مازاد خود را در بازارهای مسکن، ارز، طلا و سکه وارد می کنند و هزینه زندگی مردم را بالا می برند و بنا بر این امروز وقتی از تورم ۴۰ درصد صحبت می نماییم وارد حوزه دارایی ها که می شویم، رشد قیمت ها بسیار بالاتر از این است». این در حالیست که در همه اقتصادهایی که به سمت تولید و پیشرفت اقتصادی رفتند، از طریق ابزارهای مالیاتی اجازه ندادند که پول ها به سمت این دسته دلالی ها و سفته بازی ها برود. در واقع باید برای تحقق عدالت مالیاتی، هزینه های کشور را نه بر دوش کارگران، کارمندان و اصناف بلکه بر دوش همان یکی دو درصدی برد که بیشترین بهره مندی ها را دارند و از خلال شناسایی آنها باید بتوان بیشترین مالیات را به دست آورد. در جهت تحقق این عدالت مالیاتی، همچنین در بخش مالیات بر ثروت، ۶۳ هزار برگه مالیاتی برای خانه های خالی به ارزش مالیاتی ۱، ۴۰۰ میلیارد تومان در ۳ ماهه نخست سال صادر گردیده است که تمرکز اصلی بر افرادی بود که ۲ واحد و بیشتر منزل خالی در اختیار داشتند. همچنین در مورد مالیات معروف به باغ ویلاهای مجاز، دولت به دنبال درآمدزایی نیست و هدف این مالیات تحقق عدالت است و تاکنون برای ۴۵ هزار ملک لوکس در کشور برگ مالیات صادر گردیده است. با این وجود وزیر اقتصاد بارها از تریبون های مختلف تاکید کرده که هدف مالیات های تنظیمی، تغییر رفتار فعالان اقتصادی و توازن درآمدی بخش های مختلف است و دولت به دنبال کسب درآمد و جبران کسری بودجه نیست. دولت در کنار تلاش برای به تور انداختن فراریان مالیاتی، به سمت کاهش فشار مالیاتی بر بخش مولد اقتصاد هم حرکت کرده است. بنا بر این مشاهده می شود که دولت سیزدهم برای نخستین بار نرخ مالیات بر تولید را سال گذشته ۵ درصد و سالجاری ۷ درصد کاهش داده است و همچنین به منظور کاهش هزینه های اصناف، سالجاری مالیات مقطوع نیمی از اصناف صفر بوده است.