آیا مناطق آزاد از اهداف خود منحرف شده اند!؟
لیدی شال: با وجود اینکه مناطق آزاد و ویژه تجاری با قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده تری نسبت به سرزمین اصلی با اهدافی از جمله حمایت از صنعت داخلی کشور، جذب تکنولوژی های جدید در امر تولید، گسترش تولیدات صادرات محور و اشتغالزایی راه اندازی شده اند، آمارهای وزارت صمت حاکی از این است که وضعیت تمایل به سرمایه گذاری در بخش تولید در این نواحی و همینطور بهره برداری از واحدهای تولیدی و صنعتی در هفت ماهه نخست سال جاری خوب نیست، هرچند برای اطمینان از این نتیجه گیری لازم است مناطق آزاد هم آمارهای خویش را به روز و منتشر کنند.
به گزارش لیدی شال به نقل از ایسنا، بر مبنای جدید ترین آمار انتشار یافته از جانب وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در هشت ماهه سال جاری برای ۲۵ هزار و ۱۰۸ بنگاه جواز تاسیس و برای ۴۵۶۵ بنگاه پروانه بهره برداری صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۴۵.۴ درصد و ۱۱.۶ درصد افزایش داشته است.
سرمایه پیشبینی شده در این زمان برای جوازهای تاسیس معادل ۳۱۲ هزار و ۹۲۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴۸.۶ درصد افزایش داشته است. میزان سرمایه پروانه های بهره برداری صادر شده تا آخر مهر سال جاری هم ۱۳۶ هزار و ۵۲۷ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۸۹.۷ درصد افزایش داشته که دلیل این افزایش، صدور پروانه بهره برداری شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس با سرمایه گذاری بیشتر از ۵۵ هزار و ۸۳۰ میلیارد تومان، شرکت کود شیمیایی اوره لردگان با سرمایه گذاری بیشتر از ۱۴ هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان و مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با سرمایه گذاری بیشتر از ۱۳ هزار و ۶۲۰ میلیارد تومان بوده است.
بر طبق این آمار پیشبینی شده با اجرای پروژه هایی که جواز تاسیس آنها در هشت ماهه سال جاری صادر شده برای ۵۶۳ هزار و ۲۷۰ نفر شغل ایجاد شود که نسبت به این رقم در مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۴۱.۲ درصدی مواجه بوده است. پروانه های بهره برداری صادر شده در این زمان هم زمینه اشتغال ۸۶ هزار و ۵۸۱ نفر را فراهم نموده که نسبت به هشت ماهه اول سال گذشته حدود ۳۵.۸ درصد رشد داشته است.
در این میان از اول سال ۱۳۹۹ تا آخر آبان ماه بیشتر از ۳۷۶ هزار و ۸۱۷ پروانه صنفی صادر شده که نسبت به تعداد صدور این پروانه در مدت مشابه سال قبل ۴۹.۴ درصد افزایش داشته است.
گروه های کالایی پرطرفدار
در این میان از ۲۵ هزار و ۱۰۸ فقره جواز تاسیس صادره در هفت ماهه اول سال جاری، بیشترین تعداد در ارتباط با گروه "سایر محصولات کانی غیر فلزی" با ۲۷۵۴ فقره و گروهی که کمترین جواز تاسیس را به خود اختصاص دادند هم "فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و فعالیتهای مشابه " است که ۹ جواز تاسیسی برای آن صادر گردیده است.
همینطور از ۴۵۶۵ فقره پروانه بهره برداری، بیشترین پروانه در هفت ماهه اول سال جاری با ۵۸۲ فقره متعلق به گروه "ساخت مواد و محصولات شیمیایی" است و متوسط سرمایه گذاری جهت راه اندازی یک واحد در این گروه ۹ میلیارد و ۵۰ میلیون عنوان شده است. بیشترین اشتغال بوجود آمده هم در گروه "ساخت مواد و محصولات شیمیایی" با حدود ۷۵۱۲ نفر است. کمترین پروانه بهره برداری هم در گروه های "فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و فعالیتهای مشابه " و "محصولات توتون و تنباکو" بوده که در مدت یاد شده تنها یک پروانه در آنها صادر گردیده است.
بیشترین و کمترین جوازها در کدام استان ها صادر شد؟
در این میان جزئیات اطلاعات انواع جوازهای صادر شده تا آخر مهر ماه در دسترس می باشد که بر مبنای آن بیشترین تعداد جواز تاسیس در هفت ماهه نخست سال جاری در استان های خراسان رضوی، یزد و تهران به ترتیب با ۲۱۵۴ و ۲۰۶۳ و ۱۳۹۸ فقره صادر گردیده است. کمترین تعداد جواز تاسیس هم در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با ۴۳ فقره، کهگیلویه و بویر احمد با ۹۰ فقره و بوشهر با ۱۳۸ فقره صادر گردیده است. بیشترین تعداد پروانه بهره برداری صادره در میان استان های کشور هم در ارتباط با استان خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و اصفهان با ۲۶۵، ۲۶۴ و ۲۶۰ فقره و کمترین در ارتباط با خراسان شمالی و کهگیلویه و بویر احمد هر کدام با ۱۹ فقره و ایلام با ۲۰ فقره است. مناطق آزاد و وسژه اقتصادی هم در این زمان در هفت ماهه نخست سال جاری تنها ۷۰ پروانه بهره برداری صادر گردیده است.
گفتنی است که بالاترین اشتغال بوجود آمده به دنبال صدور پروانه های بهره برداری هم در ارتباط با استان های تهران و خراسان رضوی و اصفهان به ترتیب با ۶۳۷۵، ۴۷۹۹ و ۴۳۹۶ نفر است و کمترین اشتغال هم در استان های کهگیلویه و بویر احمد با ۱۳۸ نفر، ایلام با ۱۵۲ نفر و خراسان شمالی با ۲۱۶ نفر بوجود آمده است.
کاهش چشم گیر تمایل تولیدکنندگان به سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
آنچه در این آمار قابل توجه است، تعداد پایین و کاهش قابل توجه صدور جواز تاسیس و پروانه بهره برداری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می باشد، به صورتی که صدور جواز تاسیس با ۷۶.۱ درصد کاهش، از ۱۸۰ فقره در هفت ماهه نخست سال قبل به ۴۳ فقره در مدت مشابه سال جاری رسیده و همانطور که اشاره شد کمترین صدور جواز تاسیس را در مدت یاد شده در میان استان ا داشته است.
جزئیات در ارتباط با هفت منطقه آزاد و منطقه ویژه اقتصادی هم حاکی از این است که صدور جواز تاسیس در مدت یاد شده بین ۴۰ (منطقه آزاد چابهار) تا ۱۰۰ (منطقه آزاد اروند) درصد است، به صورتی که در مناطق آزاد اروند طی هفت ماهه نخست سال جاری هیچ جواز تاسیسی صادر نشده است.
گفتنی است که تعداد صدور جواز صنعتی به شکلی نشان دهنده تمایل سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در بخش تولید است.
در بخش پروانه بهره برداری که نشان دهنده تعداد واحدهای افتتاح شده هست هم به جز در منطقه آزاد چابهار، در سایر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی شاهد کاهش ۴۶.۳ (منطقه آزاد ارس) تا ۱۰۰ درصدی منطقه آزاد (قشم) در مدت یاد شده هستیم. به عبارتی در منطقه آزاد قشم هم طی هفت ماهه نخست سال جاری هیچ واحد جدیدی به بهره برداری نرسیده است.
این در شرایطی است که مناطق آزاد و ویژه تجاری با قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده تری نسبت به سرزمین اصلی با اهدافی همچون پشتیبانی از صنعت داخلی کشور، جذب تکنولوژی های جدید در امر تولید، گسترش تولیدات صادرات محور و اشتغالزایی راه اندازی شده اند. همین قوانین محدودتر بارها سبب گلایه کارگران و تولیدکنندگان شده، به صورتی که کارگران معتقدند این قوانین کارگران مناطق آزاد را از شمول قانون کار خارج کرده و از سوی دیگر مناطق آزاد از فلسفه اشتغالزایی خود دور شده و به مراکز خرید و پاساژهای بزرگ تبدیل گشته اند. همینطور با وجود اینکه به صورت آزمایشی مناطق آزاد از شمول قانون کار خارج شدند تا اشتغال در آنجا رونق بگیرد ولی نتیجه ای گرفته نشد. تولیدکنندگان هم گلایه هایی به مناطق آزاد و تجاری دارند و بخصوص در بخش پوشاک معتقدند حدود ۹۰ درصد قاچاق پوشاک از مناطق آزاد صورت می گیرد، اما شورایعالی مناطق آزاد به کلی این مورد را رد می کند.
البته نکته حائز اهمیت این است که در حاشیه جداول ذکر شده آمار در ارتباط با مناطقی است که از راه سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز صادر کرده اند. ازاین رو به نظر می آید جهت بررسی دقیق تر وضعیت تولید در این مناطق باید آمارهایی از جانب مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم منتشر شود. اما آنچه حالا در دسترس ما است نشان داده است مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از اهداف خود که همان گسترش تولید و اشتغال است دور افتاده اند.
منبع: لیدی شال
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب