چرا آمارهای گمرک با ادعای دبیرخانه مناطق آزاد همخوانی ندارد؟
لیدی شال: به گزارش لیدی شال، مدیرعامل و مدیر گمرک منطقه آزاد قشم، دو آمار متفاوت از تراز تجاری قشم در یک بازه زمانی ۱۰ ماهه عرضه کرده اند، آماری که با اعداد و ارقام گمرک هم همخوانی ندارد.
به گزارش لیدی شال به نقل از مهر، عملکرد مناطق آزاد تجاری ایران، همواره موردبحث کارشناسان اقتصادی بوده است، در واقع تمامی آمارها حکایت از عدم تحقق اهداف پیشبینی شده در این مناطق دارند.
برخی اهداف کلان از ایجاد مناطق آزاد همچون «تسریع در انجام امور زیربنایی»، «عمران و آبادانی رشد و توسعه اقتصادی»، «سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی»، «ایجاد اشتغال سالم و مولد»، «تنظیم بازار کار و کالا»، «حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای»، «تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی» و «ارائه خدمات عمومی» مطابق با قانون چگونگی مناطق آزاد و «انتقال فناوری های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج» مطابق با سند جامع اقتصاد مقاومتی، همچنان محقق نشده است.
پیرامون عدم تحقق اهداف عنوان شده، گزارش های گوناگونی در فضای رسانه ای کشور انتشار یافته است و در هفته گذشته هم مهر گزارشی با تیتر «تراز تجاری منفی ۳ میلیارددلاری در مناطق آزاد / صادرات هیچ از کیش» منتشر نمود.
گزارشی که در فضای رسانه ای کشور، بازتاب های وسیعی را به دنبال داشت؛ اما انتشار این گزارش با واکنش بعضی از رسانه ها و درعین حال مسؤلان مناطق آزاد کشور روبرو شد.
مناطق آزاد به نقل از مدیران این مناطق و رسانه های همسو با آن
به عنوان نمونه یکی از رسانه های کشور، با رد آمار و ارقام اشاره شده در این گزارش نوشت: «آمارهای رسمی تا پایان آبان سال جاری نشان داده است که آمار کل صادرات مناطق آزاد ۸۳۵ میلیون دلار بوده که با احتساب ۵۶۳ میلیون دلار واردات به این مناطق در مدت یاد شده، تراز تجاری مناطق آزاد نه تنها منفی نبوده بلکه ۲۷۲ میلیون دلار هم مثبت بوده است.»
همچنین وحید زارع فکری، معاون سازمان منطقه آزاد کیش در امور اقتصادی و سرمایه گذاری با رد صفر بودن صادرات منطقه آزاد قشم اعلام داشت: در ۱۰ ماه اول سالجاری (۲۱ مارس ۲۰۲۳ – ۲۰ ژانویه ۲۰۲۴) کالاهایی به ارزش ۱۶۸ میلیون دلار از منطقه آزاد تجاری کیش، در جزیره جنوبی کیش، صادر شده، همینطور ارزش واردات به این منطقه در دوره مذکور ۸۲ میلیون دلار است، با این اوصاف تراز تجاری منطقه آزاد کیش تا پایان دیماه سال جاری ۸۶ میلیون دلار مثبت بوده است، در واقع آمار خدمات را هم باید در نظر گرفت.
همچنین در شروع بهمن ماه، مدیر گمرک سازمان منطقه آزاد قشم در گفتگو با روابط عمومی این منطقه، تراز قشم را مثبت ۲۶۹ میلیون دلار است.
به گفته محسن رضایی فر، از آغاز سال بیشتر از ۴۱۲ میلیون دلار صادرات و صادرات مجدد در منطقه آزاد قشم صورت گرفته است. وی افزود: بیشتر از ۳۱۵ میلیون دلار در ارتباط با عملکرد حوزه صادرات از محل تولید در منطقه آزاد قشم به خارج از کشور است و همینطور بیشتر از ۹۵ میلیون صادرات مجدد در این منطقه آزاد انجام شده است، علاوه بر این واردات قطعی ۱۴۶ میلیون دلاری از آغاز سالجاری رخ داده است.
همچنین در ایام اخیر، عادل پیغامی، مدیرعامل منطقه آزاد قشم در حاشیه بازدید از نمایشگاه مطبوعات، پیرامون روند تجاری این منطقه اعلام داشت: در ۱۰ ماهه اخیر ۲۳۰ میلیون دلار تراز تجاری مثبت منطقه آزاد قشم بوده که نشان داده است صادرات این منطقه بیشتر از واردات آن بوده است.
تناقص های عجیب آماری!
نخست باید اظهار داشت که گزارش مهر پیرامون تراز تجاری مناطق آزاد مطابق با آمارهای رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران بوده است. درعین حال بهتر است در صورت مردود بودن اطلاعات گمرک، دبیرخانه مناطق آزاد، آمار صحیح را در فواصل منظم و ظرف یک گزارش رسمی منتشر کند تا کارشناسان اقتصادی و رسانه ها قادر به قضاوت در مورد چگونگی عملکرد این مناطق باشند و فضای ابهام آلود فعلی از بین برود.
جالب اینجاست که آمارهای اعلام شده در بعضی رسانه ها در مورد عملکرد هشت ماهه مناطق آزاد، در تناقض با آمارهای گمرک است، در واقع مطابق با داده های گمرک، تا پایان آبان ماه، بیشتر از ۲ میلیارد و ۸۴۲ میلیون دلار واردات به مناطق آزاد صورت گرفته و صادرات این مناطق هم اندکی بیش تر از ۵۳۴ میلیون دلار است؛ اما در گزارش انتشار یافته در رسانه ها، شاهد اعلام دو رقم ۸۳۵ میلیون و ۵۶۳ میلیون دلار به ترتیب برای صادرات و واردات بوده ایم. به عبارت دیگر رقم اعلام شده برای میزان واردات مناطق آزاد در این بازه زمانی، ۵ برابر کمتر از آمار اعلامی گمرک است.
از سوی دیگر با فرض پذیرش صادرات ۸۳۵ میلیون دلاری باز هم تراز تجاری این مناطق به جهت واردات ۲.۸۴ میلیارد دلاری، تا پایان آبان ماه منفی ۲ میلیارد دلار است.
همچنین مدیران مناطق آزاد تاکید دارند که با درنظرگرفتن خدمات فنی و مهندسی باید تراز تجاری این مناطق را ارزیابی کرد، اما چند سوال اصلی پیرامون این مورد وجود دارد. نخست این که دقیقا کدام خدمات فنی و مهندسی صورت گرفته و چرا شفافیتی در این حوزه وجود ندارد؟ و دوم، آیا آمار واردات خدمات هم در مناطق آزاد کشور اعلام می شود؟ و در نهایت صادرات فرآورده های نفتی چه ارتباطی با عملکرد مناطق آزاد و اهداف آن دارد؟
منطقه آزاد قشم، عجیب و پر قاچاق
مسئله دیگری که باید به آن اشاره نمود به تفاوت آماری عجیب دو مدیر در یک منطقه است، در واقع مطابق با ادعای مدیر گمرک سازمان منطقه آزاد قشم، تراز تجاری این منطقه مثبت ۲۶۹ میلیون دلار است، اما مدیرعامل منطقه آزاد قشم تراز تجاری آنرا در یک دوره مشابه ۲۳۰ میلیون دلار عنوان کرده است.
البته مورد عجیب تر این بوده که آمار گمرک در تناقض با اعداد اعلامی مدیران منطقه آزاد قشم است، در واقع مدیران این منطقه با کاهش آمار واردات و افزایش صادرات، تراز تجاری قشم را مثبت اعلام داشته اند.
از سوی دیگر در مناطقی نظیر درگهان و رمچاه قشم، شاهد قاچاق گسترده کالا هستیم، اعداد و ارقامی که در هیچ نقطه از گزارش های اعلامی دبیرخانه مناطق آزاد مشاهده نمی گردد، همینطور بخشی از آمار صادراتی قشم، به پتروشیمی اختصاص دارد، با این که صادرات نفتی هم به باعث درآمدزایی ارزی مطلوب است، اما مثبت اعلام کردن تراز تجاری به جهت وجود پتروشیمی و دخیل نبودن آمار قاچاق، غیرقابل پذیرش است.
شفافیت تراز تجاری مناطق آزاد چه زمانی محقق می شود؟
در نهایت باید گفت، گمرک کشور بعنوان دروازه واردات و صادراتی کشور شناخته می شود، اگر پذیرش آمار این نهاد توسط مدیران مناطق آزاد غیرقابل قبول است، دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی به تفکیک میزان واردات و صادرات، مناطق فوق را منتشر کند.
درواقع آمارهای گمرکی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در رابطه با سایر نقاط کشور است، بعنوان آمار تولیدکنندگان که در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی حضور ندارند؛ ولی برای صادرات خود از گمرک این مناطق بهره می برند باید حذف گردد.
بی تردید انتشار آمار دقیق توسط دبیرخانه مناطق آزاد، فارغ از بحث شفافیت، فضا را جهت بررسی دقیق عملکرد این مناطق هموار می سازد، همینطور میتوان آمار اعلامی را با گزارشات گمرک مقایسه کرد.
لازم به ذکر است مطابق با ادعای دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، تراز تجاری این مناطق مثبت ۱۳.۵ میلیارد دلار است، البته رؤسای پیشین هم در مقاطعی ادعای مثبت شدن تراز تجاری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را مطرح کرده اند، اما باید گفت، هیچ گونه اطلاعات دقیقی پیرامون صادرات و واردات این مناطق یعنی ترکیب، وزن و ارزش در کنار نوع کالاها یا خدمات صادراتی از جانب این نهاد منتشر نشده و تمامی ارقام اعلامی بدون جزئیات بوده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب